Stal, a staliwo – podobne brzmienie, inne znaczenie

W przemyśle, produkcji oraz mechanice niezbędne okazują się metale i stopy, z których produkowane są konstrukcje, części czy maszyny. To podstawa, bez której ciężko funkcjonować na przykład w branży motoryzacyjnej czy budowniczej. Do podstawowych metali zaliczamy stal, a dalekim krewnym jej jest staliwo. Co wyróżnia i odróżnia oba materiały?

Staliwo

Staliwo stanowi materiał, będący wieloskładnikowym stopem żelaza z węglem, którego nie poddano obróbce plastycznej. Produkowany jest przede wszystkim w takich miejscach, jak odlewnia staliwa. Zastosowanie znajduje w branży przemysłowej, mechanicznej i produkcyjnej. Stop staliwa cechuje się wysoką plastycznością, wytrzymałość i odpornością. Można ten materiał dostosować do niestandardowych potrzeb w kwestii kształtu. Części i narzędzia ze staliwa są przeznaczone przede wszystkim do pracy w trudnych warunkach, gdzie sprawdzają się doskonale.

Właściwości staliw

·         dobrze spawalne (poniżej 0,25%C),

·         dobra skrawalność,

·         obrabialne cieplnie i cieplno-chemicznie,

·         staliwa stopowe odporne są na działanie korozji,

·         duża twardość staliw stopowych,

·         żaroodporne i żarowytrzymałe,

·         w produkcji seryjnej tanie w wykonaniu,

·         duża powtarzalność wyrobów

Zastosowanie staliw

Od lat występuje wzrost produkcji odlewów staliw w budowie samochodów. Wynika to z dwóch powodów: po pierwsze, produkcja samochodów cięgle wzrasta, po drugie, udział odlewanych ze staliw części zwiększa się, z uwagi na zastępowanie odkuwek i stalowych elementów spawanych znacznie tańszymi odlewami.

Najczęściej używa się odlewów staliwnych do produkcji:

·         korpusów,

·         obudowy tylnej mostów samochodów ciężarowych,

·         pokryw,

·         zębów koparek,

·         matryc kuźniczych,

·         kowadeł,

·         kół zębatych,

·         wirników pomp,

·         elementów ciśnieniowych,

·         obudów,

Stal – najważniejsze informacje

Stal można podzielić z uwagi na skład chemiczny, czyli zawartości składników stopowych. Dzieli się stal na niskostopową, wysokostopową oraz niestopową. W niestopowych stalach na jakość ma wpływ procentowa zawartość węgla. W wysokostopowych stalach, natomiast przynajmniej jeden składnik stopowy występuje w ilości 5% lub wyższej.

Spośród dziesiątków gatunków stali warto wymienić używane w praktyce warsztatowej. Stale te są odporne na korozję oraz zawierają minimum 10,5% chromu (nie więcej niż 1,2% węgla). Można je podzielić na stale nierdzewne, żaroodporne i żarowytrzymałe. Zawartość chromu w stali nierdzewnej sprawia wytwarzanie na jej powierzchni warstwy tlenków, chroniących metal przed korozją. Często w skład stali wchodzi również nikiel, a stal taką nazywamy chromo-niklową lub chromonikieliną. Stale żaroodporne są odporne na korozyjne działanie gazów w podwyższonej temperaturze. Żaroodporność stali jest powodowana dodatkiem m.in. chromu, aluminium i krzemu, których tlenki na powierzchni stali utrudniają wnikanie tlenu w głąb metalu.